Alfabet i wymowa



Alfabet grecki składa się z 24 liter. 

LITERA DUŻA I MAŁA NAZWA WYMOWA

Α α άλφα (álfa) a
Β β βήτα (víta)  w
Γ γ γάμμα (gháma) gh/j
Δ δ δέλτα (dhélta) dh
Ε ε έψιλον (épsilon) e
Ζ ζ ζήτα (zíta) z
Η η ήτα (íta) i
Θ θ θήτα (thíta) th
Ι ι γιώτα (jóta) i/j
Κ κ κάππα (kápa) k
Λ λ λάμδα (lámdha) l
Μ μ μι (mi) m
Ν ν νι (ni) n
Ξ ξ ξι (ksi) ks
Ο ο όμικρον (ómikron) o
Π π πι (pi) p
Ρ ρ ρω (ro) r
Σ σ ς σίγμα (síghma) s
Τ τ ταυ (taw) t
Υ υ ύψιλον (ípsilon) i
Φ φ φι (fi) f
Χ χ χι (hi) h
Ψ ψ ψι (psi) ps
Ω ω ωμέγα (omégha) o

UWAGA: Mały znak sigma może mieć postać σ, jeśli znajduje się w środku wyrazu, lub ς, kiedy znajduje się na końcu, np. αμέσως (amésos) – natychmiast 


  • Zasady wymowy

Najwięcej problemów nastręcza w języku greckim samogłoska „i” zapisywana na sześć różnych sposobów, co wynika ze zmian fonetycznych, jakie zachodziły w długiej historii języka. Oprócz Ι ι, Η η, Υ υ jak „i” wymawiamy również dyftongi (dwugłoski): οι, ει, υι., np. οικονομία (ikonomíja) – ekonomia, είμαι (íme) – jestem. 

Omega (Ω, ω) niczym nie różni się w wymowie od omikronu (Ο, ο), podwójne „o” jest jedynie  pozostałością po występującym w starożytnej grece „o” długim (zwanym dosłownie dużym – ω μέγα (o mégha) oraz „o” krótkim (zwanym dosłownie małym – ο μικρόν (o mikrón)). We współczesnym języku greckim rozróżnienie samogłosek długich i krótkich (iloczas) nie występuje. 

Ghama (Γ, γ) wymawiana jest jak gardłowe „g”, np. γάτα (gháta) – kot. Jeśli jednak zaraz po niej występuje samogłoska „e” lub „i”, wówczas ulega zmiękczeniu do „j”, np. γεγονός (jeghonós) – zdarzenie, fakt; γυναίκα (jinéka) – kobieta. 

Dhelta (Δ, δ) wymawiana jest jak „dh”, np. δάσος (dhásos) – las. 

Thita (Θ, θ) wymawiana jest jak „th” (podobnie do „t” w angielskim słowie „this”), np. θέλω (thélo) – chcę. 


  • Połączenia literowe – samogłoskowe

αι wymawiamy jak „e”, np. αίμα (éma) – krew 
αυ wymawiamy jak „aw”, jeśli występuje po nim spółgłoska dźwięczna lub samogłoska, np. αυγό (awghó) –  jajko. Przed spółgłoską bezdźwięczną αυ wymawiamy jak „af”, np. αυτοκίνητο (aftokínito) – samochód ευ  wymawiamy jak „ew”, jeśli występuje po nim spółgłoska dźwięczna lub samogłoska, np. Εύη (Éwi) – Ewa. Przed spółgłoską bezdźwięczną ευ wymawiamy jak „ef”, np. ευχαριστώ (efharistó) – dziękuję. 
οι wymawiamy jak „i”, np. οικολόγος (ikológhos ) – ekolog
ει wymawiamy jak „i”, np. ταπεινός (tapinós) – skromny
υι wymawiamy jak „i”, np. υιοθετώ (iothetó) – adoptuję
ου wymawiamy jak „u”, np. πούπουλο (púpulo) – piórko


  • Połączenia literowe – spółgłoskowe

γγ wymawiamy jak „ng”, np. σήραγγα (síranga) – tunel
γκ w środku wyrazu wymawiamy jak „ng”, np. αγκαλιά (angaliá) – uścisk, objęcie
γκ na początku wyrazu pochodzenia obcego wymawiamy jak „g”, np. γκαρσονιέρα (garsoniéra) – kawalerka
γχ wymawiamy jak „nch”, np. άγχος (ánchos) – stres
μπ na początku wyrazu wymawiamy zawsze jak „b”, w środku wyrazu jak „b” lub „mb”, np. μπίρα (bíra) – piwo, λάμπω (lámbo lub lábo) – świecę
ντ na początku wyrazu wymawiamy jak „d”, w środku wyrazu jak „nd”, np. ντόπιος (dópios) – lokalny; εντάξει (endáksi) – w porządku, OK.
τζ wymawiamy jak „dz”, np. τζατζίκι (dzadzíki) – sos „dzadziki”
τσ wymawiamy jak „c”, np. ατσάλι (acáli) – stal

Niewymienione powyżej zbitki dwóch identycznych spółgłosek wymawiamy zawsze jak spółgłoskę pojedynczą, np. Ελλάδα (Eládha) – Grecja 


  • Akcent

Akcent (´) w języku greckim ogranicza się do trzech ostatnich sylab i polega na mocniejszym wymówieniu akcentowanej samogłoski, np. άνθρωπος (ánthropos) – człowiek, καθόλου (kathólu) – wcale, παιδί (pedhí) – dziecko. 

Wyrazy jednosylabowe nie są akcentowane, często jednak znak akcentu stawia się dla uniknięcia nieporozumienia, np. που (pu) – który, πού (pu) – gdzie? 

Dyftong akcentowany jest zawsze na drugim elemencie, np. λουλούδι (lulúdhi) – kwiat. 

W przypadku dużej litery znak akcentu stawiamy przed, a nie nad literą, np. Άννα (Ána) – Anna. 

Jeśli po wyrazie akcentowanym na trzecią sylabę od końca występuje wyraz bez akcentu, wówczas wyraz akcentowany na trzeciej sylabie od końca przyjmuje dodatkowy akcent na końcu, np. ο άδελφός μου (o ádhelfós mu) – mój brat. 


  • Interpunkcja

Znak pytajnika w języku greckim pokrywa się z naszym znakiem średnika ; 
Natomiast średnik ma postać pojedynczej kropki · 
Pozostałe znaki interpunkcyjne nie różnią się od polskich. 



2 komentarze:

  1. Bardzo dobrze znam okolice Katerini - tawernę ze zdjęcia z Olimpiaki Akti wraz z kelnerem także rozpoznaję - i w tym roku na pewno zawitam tam na kilka dni. W Grecji byłem już wiele razy, jednak dopiero teraz próbuję samemu zająć się językiem, choć idzie mi to na razie średnio zadowalająco. Zobaczymy, co mi z tego wyjdzie. Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  2. Cieszę się, że zajrzał do mnie ktoś, kto też lubi moje ulubione miejsce w Grecji. Być może i ja zawitam tam znowu w tym roku. Serdecznie pozdrawiam i dziękuję za sympatyczny komentarz oraz za udostępnienie na Google+. Zapraszam do polubienia Fanpage: Język grecki online

    OdpowiedzUsuń

Komentowanie moderowane.